Nesli tükendiği sanılan bitki “Bakır Kazteresi” yeniden bulundu

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet
Budak, neslinin tükendiği düşünülen endemik bir bitki türü olan ‘Bakır
Kazteresi ile ilgili detaylı popülasyon çalışması yapan araştırmacıları tebrik etti.

Bakır Kazteresi hakkında bilgi veren Doç. Dr. Hasan Yıldırım, “Bakır
Kazteresi olarak bilinen Arabis cinsi, Hardalgiller Brassicaceae ailesine ait bir
gruptur. Dünyada yaklaşık 60 kadar türü bulunur. Ülkemizde ise 21 tür ile
temsil edilirken bunların 11 tanesi ise ülkemiz için endemik türlerdir. Bu
türlerden biri ise 2000 yılında Antalya Bakır Dağı'nda 2100-2520 metre rakım
aralığında keşfedilen, bilimsel ismi ‘Arabis lycica’ olan ve Türkçe ismi de
‘Bakır Kazteresi’ olan bitkidir. Sonraki yıllarda konu uzmanı araştırıcılar bu tür
ve türün popülasyonu üzerine detaylı çalışmalar yapmak için Bakır Dağı'na
gerçekleştirdikleri araştırma çalışmaları esnasında bir daha bu türe
rastlanamamıştır. Yakın çevresindeki alanlarda da yapılan araştırmalar
sonucunda bulunamayınca, bu durumun giderek artan insan faaliyetleri, küresel
ısınma, aşırı otlatma gibi etkenlerden kaynaklı olarak, popülasyonunun yok
olduğu ve türün neslinin tükendiği sonucuna varılmıştır” dedi.

Doğa gezisi sırasında keşfedildi

Bitkinin gerçekleştirdiği bir doğa gezisi sırasında öğretmen olarak görev
yapan Sıtkı Özkaya tarafından fotoğrafladığını ifade eden Doç. Dr. Yıldırım,
“Mayıs ayında, Bakır Dağı'na çok uzak olmayan bir bölge olan
Antalya/Korkuteli sınırlarında yer alan Eren Dağı'na gerçekleştirdiği bir doğa
gezisi sırasında öğretmen olarak görev yapan Sıtkı Özkaya, fotoğrafladığı
pembe çiçekli enteresan bir bitkiyi sosyal medya platformunda ‘Flora’ isimli
floristik tabanlı paylaşımların yapıldığı, amatör botanikçilerin akademisyenler
ile buluştuğu bu sosyal medya grubundan bitkinin tanımlanması için
fotoğraflarını paylaşmıştı. Bu paylaşım konu uzmanlarından Hacettepe
Üniversitesi Biyoloji Bölümünden Doç. Dr. Barış Özüdoğru ile beraber
dikkatimizi çeken bu bitkinin, neslinin tükendiği düşünülen ‘Bakır Kazteresi’

bitkisi olduğu sonucuna vardık. Bitkinin durumunun netleştirilmesi ve
popülasyon durumunun belirlenebilmesi için meyve zamanı olan temmuz ayı
başlarında, türü yeniden bulan öğretmen Sıtkı Özkaya, Tarım ve Orman
Bakanlığı, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsünden Dr. Erdinç Oğur'un da içinde
yer aldığı bir ekip Eren Dağı'na bir araştırma çalışması düzenleyerek ve türe
yönelik detaylı popülasyon çalışması yaptık” diye konuştu.

Bu tür endemik doğal bir miras

Bakır Kazteresinin bu bulunan yeni popülasyonunda, 2490-2750 metre
rakımlar arasında yayılış gösterdiği, yaklaşık olarak 300 civarında bireyinin
bulunduğu ve özellikle aşağı rakımlarda nereyse hiç meyve oluşturmadığı
sonucuna vardıklarını belirten Doç. Dr. Hasan Yıldırım, bu türün olasılıkla
polinasyon zamanında tozlaştırıcı canlılara yönelik bir sıkıntının olabileceği,
bununda küresel iklim değişikliği ile oldukça ilintili olduğunu ve bu nedenle ilk
keşfedildiği alanda yok olmuş olabileceğinin altını çizdi. Doç. Dr. Yıldırım, bu
türün ülkemizin endemik doğal bir mirası olduğunun, yeniden bulunmuşken
neslinin tamamen yok olmaması için acilen bir tür eylem planının devreye
sokulması ve gerekli koruma çalışmalarına bir an önce başlanması vurgusunu
yaptı.