Muzaffer İlhan Erdost hayatını kaybetti

Marksist klasikler kitaplarıyla bilinen Sol Yayınlarının kurucusu ve sahibi, yazar Muzaffer İlhan Erdost, tedavi gördüğü Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde yaşamını yitirdi.

Muzaffer Erdost’un kardeşi İlhan Erdost, 12 Eylül darbesinden sonra, 7 Kasım 1980’de gözaltına dövülerek öldürülmüştü. Yaşananların ardından kardeşinin ismini kendi ismine ekleyen Muzaffer İlhan Erdost, Politikyol’dan Dilara İlbuğa’ya 2018’de verdiği söyleşide o günleri şöyle anlatmıştı:

"İçeriye girdik, İlhan’ın yüzü kan içinde. Bağırdım, bir yudum su getirin diye. 'Midem bulanıyor, kusacağım' diyerek yere düştü İlhan. Vahap diye bir çocuk var, tıp fakültesi öğrencisiymiş. O koşturdu, şekerli su istedi. Beni içeri aldılar o sırada. İlhan’ı iki ranzanın arasına yatırdılar, yığıldı zaten. 'İlhan İlhan' dedim, ses vermedi. Biri nabzı durmuş dedi. Battaniyenin arasında alıp götürdüler İlhan’ı…"

Muzaffer İlhan Erdost kimdir?

Asıl adı Muzaffer Erdost olan, kardeşi İlhan Erdost’un 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra Mamak Askeri Cezaevi’nde dövülerek öldürülmesinin ardından, adına kardeşi İlhan’ın adını ekleyerek, 'Muzaffer İlhan Erdost' olarak yazı ve kitaplarında kullanmaya başladı. Lise öğrenimine Sivas’ta başladı, son sınıftayken Çorum’a gitti ve okulu orada bitirdi. O zamanlar burslu olan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile Veteriner Fakültesi’nden ikincisi olan Veteriner Fakültesi’ni seçti ve 1956 yılında bitirdi.

Erdost, fakülteyi bitireceği dönemde Pazar Postası’nda yazı işleri müdürü olarak çalışmaya başladı. Okulu bitirtince iş olarak gazeteciliği seçti. Yaşamı boyunca gazetecilik, yayıncılık yaptı ve kitabevi işletti.

Sadece yedek subayken Şemdinli’de veterinerlik mesleğini yaptı. Üniversite yıllarından başlayarak, Ankara’da çıkan Evrim (1953-54), Pazar Postası (1957-59), Ülke (1960), dergilerinin kimilerin yazı işleri müdürlüğünü, kiminin de yayın yönetmenliğini yaptı. 1958 yılında başladığı yayıncılık deneyimi 1960 yılına kadar sürdü. 1958-63 yılları arasında Ulus gazetesinde çalıştı.

1964 yılında kurduğu Sol Yayınları’nı, Türk Ceza Yasası'nın 142. maddesine aykırı eylemde bulunmaktan hüküm giydiği 1971 yılına kadar yönetti. 1974 yılında af yasası ile hapisten çıkınca yeniden yayıncılığa başladı. 12 Eylül döneminde sıkıyönetimince gözaltına alındıktan sonra dövülerek öldürülen Onur Yayınevi’nin sahibi kardeşi İlhan Erdost’un anısını yaşatmak amacıyla kendi adıyla kardeşinin adını birlikte kullanmaya başladı. İnsan Hakları Derneği Ankara Şubesi Başkanlığı yaptı (1989). Ankara’da kurduğu İlhanilhan Kitabevi’ni işletti. Türkiye İnsan Hakları Vakfı ve Türkiye İnsan Hakları Kurumu kurucu üyesidir.

Erdost, 1950’den başlayarak şiir, öykü, deneme ve eleştiriler yazdı. Yazılarında, toplumsal sorunlar, Türkiye ve Osmanlı tarihi, tarım, faşizm ve demokrasikonularına ağırlıklı olarak eğildi. 1952’den sonra edebiyat alanındaki etkinliklerini artırdı. 

Muzaffer İlhan Erdost’un şiir, hikâye, sanatsal ve siyasal yazıları Son Havadis ve Cumhuriyet ile Hisar, Yeni Ufuklar, Seçilmiş Hikâyeler, Açık Oturum (tek sayı çıkan kendi yayını, Mayıs 1955), Kaynak, Mavi, Yön, Türk Solu, Dost Ülke, Papirüs, Türkiye Yazıları, Edebiyat ve Eleştiri gibi dergilerde yayımlandı. 

Eserleri

• İnceleme-Araştırma-Eleştiri: 'Türkiye Sosyalizmi' ve Sosyalizm (1969), Türkiye Üzerine Notlar (1970), Bilim ile Yazın Arasında (1984), Osmanlı İmparatorluğu’nda Mülkiyet İlişkileri (1984), Şemdinli Röportajı (1987), Kapitalizm ve Tarım (1984), Demokrasi ve “Demokrasi” (1989), Adam İçin Türevler (Eskiz, 1990), Ulus, Uluslaşma, Demokratikleşme (1991), Bir Fotoğrafta Alt Yazı / İki 7 Kasım (1991), Üç Şair / Nazım Hikmet, Cemal Süreyya, Ahmet Arif (1994), Kanı Kanla Yıkamak-İnsan Hakları ve Türkiye (1994), Faşizm ve Türkiye 1977 - 1980 (1995), Türkiye’nin Yeni-Sevr’e Zorlanması Odağında Üç Sivas (1996), İkinci Yeni Yazıları (1997), Küreselleşme ve Osmanlı Devlet Modeli Makasında Türkiye (1998), Yeni Dünya Düzenine Zorlanması Odağında Türkiye (1999), Pandora’nın Bir Başka ‘Kutusu’ (2000), Türkiye'nin Kararan Fotoğrafları (2003), 12 Eylül Turkaları (2004), Azınlıklar Sorunu (2005), Sosyalizmi Seviyorum (2007), Türkiye 2009 (2009).
• Derleme: İlhan İlhan (Kardeşi İlhan Erdost hakkında yazılar ve şiirler, 1983)
• Şiir: Havada Kalan Güvercin (1990)
• Öykü: Ey Karanlık Mavi Güneş (1990)
• Anlatı: Onu Anlat İşte (1989)