TÜBİTAK BAŞKANI MANDALCI: “İZMİR PİLOT ŞEHİR OLABİLİR”

Geçtiğimiz hafta Yunanistan’ın Sisam Adasında meydana gelen ve İzmir’de çok sayıda
vatandaşın hayatını kaybetmesine ve yaralanmasına neden olan depremin ardından Dokuz
Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) tarafından
hazırlanan ön rapor, açıklandı. Alsancak’taki DEÜ Rektörlük binasında düzenlenen ve
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandalcı’nın katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda,
Türkiye ölçeğinde olası yıkıcı bir depremden en az hasarla çıkmak için yapılması gereken
çalışmalar ve öneriler sıralandı. Bunlar arasında; Batı Anadolu’daki şehirlerin deprem
senaryolarına dayalı Deprem Master Planlarının yapılması, Fay Yasası’nın hazırlanması ve
Deprem Bilim Kurulu’nun oluşturulması gibi başlıklar yer aldı.

Toplantı öncesi kısa bir açıklama yapan DEÜ Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar, yaşanan afetin
yaralarını sarmak için Türkiye’nin tek yürek olduğunu; bütün kurum ve kuruluşların
vatandaşlarla el birliği yaparak olağanüstü bir gayret gösterdiğini söyledi. Bu durumun
yaşanan acı tablo karşısında kısmen de olsa teselli olduğunu vurgulayan Rektör Hotar, “Sisam
depremi olarak tarihe geçen bu felaket, maalesef birçok vatandaşımızın aramızdan
ayrılmasına; canlarımızın yanmasına; maddi-manevi kayıplara neden oldu. Dirayet ve
merhamet sahibi aziz milletimizin İzmirli hemşerilerimize uzattığı yardım eli, bu sürecin
sabırla atlatılmasını; yaraların hızla sarılmasını; dayanışma ruhumuzun bir kez daha ortaya
çıkmasını sağladı. Depremin ardından kurtarılan canlar, yaşanan üzüntümüzde tek tesellimiz
oldu. Acımız büyük olsa da bu süreçte bizleri koruyan aziz milletimize yaptıkları için
şükranlarımızı sunuyoruz” dedi.

DERS ÇIKARTILMALI

Yaşanan felaketten herkesin ders çıkarması gerektiğine işaret eden Rektör Hotar, “Üniversite
olarak bizler, DAUM aracılığıyla bir çalışma başlattık. Buradaki amacımız, hem durum
tespitinde bulunmaktı hem de bundan sonra neler yapılabileceğine ilişkin öngörülerimizi
oluşturmaktı. Böylece DAUM Müdürümüz Prof. Dr. Hasan Sözbilir koordinasyonunda bilim
insanlarımız, kısa sürede ve yoğun mesai harcayarak bir rapor hazırladı. Burada, mevcut
depremin teknik özellikleri ve sahadaki sonuçları değerlendirildi; bir takım öneri ve
tavsiyelerde bulunuldu” dedi. Rapordaki tespitleri önümüzdeki günlerde ilgili kurum ve
kuruluşlarla paylaşacakları bilgisini veren Rektör Hotar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu
depremden herkesin ders çıkartması gerekiyor. TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandalcı
hocamızla da bu konu hakkında fikir alışverişinde bulunduk çünkü kendilerinin desteği bizim

için önem taşıyor. Bu vesileyle değerli başkanımıza da ve raporu hazırlayan hocalarımıza da
teşekkür ediyoruz.”

İZMİR PİLOT ŞEHİR OLABİLİR

TUBİTAK MAM Kimyasal Teknoloji Enstitüsü Müdürü Dr. Osman Okur ile çok sayıda
bilim insanının da yer aldığı toplantıda hazırlanan raporu dikkatle dinleyen TÜBİTAK
Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandalcı, Deprem Bilim Kurulu önerisine sıcak yaklaştıklarını; bu
konudaki girişim ve gayretleri destekleyebileceklerini söyledi. Yaşanan felaketten duydukları
üzüntüyü dile getiren ve acıların sarılması için ellerinden geleni yapacaklarını aktaran
Mandalcı, deprem konusunda yürütülecek çalışmalarda İzmir’in pilot şehir olabileceğini; bu
noktadaki bilimsel çalışmaların da son derece önemli olacağına işaret etti.

DEPREM BİLİNCİNE VURGU YAPTI

Depreme ilişkin bulguları paylaşan ve rapordaki önerileri aktaran DAUM Müdürü Prof. Dr.
Hasan Sözbilir ise toplumsal bilincin önemine dikkat çekerek, “Toplum olarak deprem
konusunda bilinçli davranmamız şart. Bu yüzden de bilimsel veriler ışığında gerekli
çalışmaları yapmamız; deprem olmadan önce depremin zararlarını azaltmaya yönelik
önlemleri almamız gerekiyor. Bu bağlamda çocuklarımızın eğitim hayatları boyunca doğayı
tanımaları ve anlamalarına yönelik dersler görmeleri; şehirlerin yerleşime uygunluk
değerlendirmelerinin yerbilimsel veriler ışığında düzenlenmesi; belediye ve yerel yönetimler
gibi uygulayıcı kurumlarda deprem araştırmalarında uzman jeoloji ve jeofizik mühendislerini
istihdam edilmesi hayati derecede önem taşıyor” dedi. Toplantıda ayrıca DAUM Yönetim
Kurulu Üyesi Prof. Dr. Gürkan Özden, DEÜ Mühendislik Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi
Mehmet Utku ve DEÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Müdür Vekili Prof. Dr. Özgür Özçelik ise
raporla ilgili teknik açıklamalarda bulundu.

ÖNERİLER SIRALANDI

Raporda yer alan öneriler ise özetle şu şekilde sıralandı: Uluslararası ölçekte bir fay yasasının
hazırlanması, hendek tabanlı paleosismoloji çalışmalarına ağırlık verilmesi, Türkiye’deki
güncel kabuk deformasyonlarının diri fay ölçeğinde sürekli izlenebilmesi için jeodezi
çalışmalarına dayalı GPS istasyonlarının sayısının arttırılması, deniz altındaki diri fayların
haritalanması, büyükşehir belediyelerinde Jeoloji Dairesi Başkanlığının kurulması, Türkiye
Jeolojik Araştırmalar Kurumu (TÜRKJAK) adı altında yapılanmaya gidilmesi, Deprem Bilim
Kurulu kurulması, Deprem Master Planlarının ilgili kurum ve halkın katılımıyla hazırlanması.

ÇOK SAYIDA BİLİM İNSANININ İMZASI VAR

Rapor şu isimler tarafından hazırlandı: DEÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim
Elemanları Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Araş. Gör. Dr. Mustafa Softa, Öğr. Gör. Semih Eski,
Araş. Gör. Çiğdem Tepe; DEÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanları Prof. Dr.
Mustafa Akgün, Prof. Dr. Oya Pamukçu, Doç. Dr. Ayça Çırmık, Dr. Öğr. Üyesi Mehmet
Utku, Öğr. Gör. Özkan Cevdet Özdağ; DEÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanları
Prof. Dr. Gürkan Özden, Prof. Dr. Özgür Özçelik ve Doğa Altun Evlek (YL öğrencisi);
Olympia, (W.A. USA)’den Sismolog Dr. Recep Çakır; İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Uluslararası Su Kaynakları Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanları Prof. Dr. Alper Baba
ve Öğr. Gör. Dr. Taygun Uzelli; Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Tatar.

TUZLA FAY HATTINI İNCELEDİ

Rektörlükteki programın ardından İzmir’in güneybatısındaki Tuzla Fayı’nın Doğanbey
mevkiinde incelemelerde bulunan TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, burada
DAUM Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir’den bilgi aldı. Depremin ardından bölgede keşif
yaptıklarını belirten Sözbilir, “Bölgede iki gün önce yaptığımız incelemelerde su çıkışı yoktu
ancak şuanda yaklaşık 97 santigrat derecelik bir sıcak su çıkışı var. Depremin gerçekleştiği
merkez üssüne yakın noktalarda, sıcak su, gaz ve buhar çıkışlarının görülmesi oldukça
normaldir” ifadesinde bulundu.