Gözünüz gökyüzünde olsun, Göktaşı Yağmuru Başlıyor!

Doç. Dr. Hasan Ali Dal, “Akan yıldız ya da yıldız kayması adı verdiğimiz bu olay,
aslında yer atmosferine giren milimetreden santimetreye değişen boyutlarda, küçük
göktaşlarının (meteor) yanıp yok olması esnasında bıraktıkları izdir” dedi.Yıldız kaymasının,
hemen her gün ve her saat yaşandığını ifade eden Doç. Dr. Dal, “Gökyüzünde bazı özel
tarihler vardır ki bu tarihlerde özel olarak ‘Göktaşı (Meteor) Yağmuru’ yaşanır. Dünya,
Güneş etrafındaki yörüngesinde dolanırken, yörüngesinde önüne çıkan ya da yakından geçen
çeşitli büyüklüklerdeki göktaşlarını (meteoroid) kendine çekerek atmosfere girmesine neden
olur. Saniyede 75 – 80 km hızla yer atmosferine giren bu küçük göktaşları, sürtünmeden
dolayı ısınır ve yanmaya başlar. Bir taş nasıl yanar derseniz, bu taşlar yüksek hızdan dolayı
çok yüksek sıcaklıklara kadar ısınır. Isınınca da yapısındaki metal kısımlar erimeye
başlarken, karbon içerikli kısımlar ise gerçekten yanar. Isınan göktaşı neredeyse akkor hale
gelir ve hızla hareket ettiği için de gökyüzünde bir iz bırakıyormuş gibi ‘yanılsama’ yaratır”
diye konuştu.

“Atmosferin çok üst katmanlarında patlamalar yaşanabilir”

Göktaşının yapısının büyük oranda karbon bileşiklerden oluştuğu ve alev aldığı
zaman parlama ve duman çıkmasına neden olduğunu belirten Doç. Dr. Dal, “Zaman zaman
da atmosferin çok üst katmanlarında patlamalar yaşanabilir. Bunun nedeni ise göktaşının yer
atmosferine giriş açısıdır. Eğer göktaşı, atmosfere çok dik bir açıyla girerse, atmosfer ‘beton
etkisi’ yaratır ve göktaşının parçalanmasına neden olur. Bu durum özellikle boyutları nispeten

büyük parçalar için geçerlidir. Bunun en güzel örneği –ki aslında uç bir örnektir– 15 Şubat
2013’de Rusya’nın Chelyabinsk kentinde yaşanan göktaşı olayıdır” dedi.
Doç. Dr. Dal, “Uzayda yer yörüngesi boyunca ilerlendiğinde bazı bölgelerde serbest
halde çok sayıda küçük boyutlu göktaşlarının (meteoroid) olduğu görülür. Dünya, kendi
yörüngesinde ilerlerken bu bölgelere geldiğinde doğal olarak atmosfere giren göktaşı
sayısında artış olur ve dünyadan bakan bir gözlemci gökyüzünde çok sık yıldız kaymasına
şahit olur. Meteor Yağmuru adı verilen bu olaya neden olan taş parçaları aslında o bölgeden
çok zaman önce geçen bir kuyruklu yıldızın ardında bıraktığı kalıntılardır” dedi.

“Ağustos ayında Perseid Göktaşı Yağmuru başlıyor”

İzlenmesi en güzel, en keyifli olan göktaşı yağmuru Quadrantidler, Persiedler ve
Geminidler olduğunu söyleyen Doç. Dr. Dal, “Bunun nedeni, bu göktaşı yağmurlarında saatte
50’ye yakın yıldız kayması gözlersiniz. Gökyüzünde resmen havai fişek gösterisi vardır.
Göktaşı yağmuru olduğu günlerde fotoğraf makinanız da yanınızda olsun. Objektifinizi
gökyüzüne çevirip, uzun poz süreleri verdiğinizde, eşsiz kareler alacaksınızdır. Bunu
denemenizi şiddetle tavsiye ederiz. İşte bugünlerde de Perseid Göktaşı Yağmuru başlıyor ve
Ağustos ortası doğru göktaşı yağmuru en etkin zamanına gelecek. Göktaşı yağmurunu
görmek için, gece geç saatlerde açık ve karanlık bir alanda çıplak gözle gökyüzü izlemeniz
yeterli olacak” diye konuştu.